بازاریابی ویروسی یا Viral Marketing
مهرداد حقیقی- 1400/4/3
- 521
- دیجیتال مارکتینگ
بازاریابی ویروسی یا Viral Marketing چیست؟
امروزه به خاطر رقابت شدید کسب و کارها و تاثیر فوق العاده زیاد بازاریابی دیجیتال در رقم زدن تفاوت ها، انواع و اقسام آن ها از بازریابی اینستاگرامی گرفته تا ایمیل مارکتینگ، بازاریابی هشتگ و بازاریابی از طریق پادکست بسیار محبوب شده‌اند تا جایی که کمتر کسب و کاری را می توان یافت که حداقل از یکی از آن ها استفاده نکند.
بازاریابی ویروسی یا Viral Marketing را می توان یک تکنیک جذب مشتری یا بازاریابی جهت افزایش آگاهی مخاطبان از برند و افزایش فروش دانست که اطلاعات زیادی از محصول یا خدمات یک کسب و کار را، همان گونه که از نامش هم پیداست، در مدت زمان کوتاهی به سرعت انتشار داده و افراد زیادی را درگیر خود می کند.
این بازاریابی در گذشته بیشتر به صورت شخص به شخص یا در اصطلاح، دهان به دهان رواج داشت اما امروزه به لطف رشد تکنولوژی بستر مناسب تری یافته و جزء بازاریابی دیجیتال یا Digital Marketing دسته بندی می‌شود.
بستر مناسب بازاریابی ویروسی
ظهور شبکه های اجتماعی و پدیده‌هایی نظیر اشتراک گذاری، لایک، کامنت، فوروارد، میم موجب شده که اطلاعات برندها و محصولات با سرعت بسیار بیشتری نسبت به گذشته در میان مردم رد و بدل شود. همین موضوع هم یک فرصت عالی برای بازاریابی ویروسی به وجود آورده که با الهام بخشیدن و تحت تاثیر قرار دادن کاربران، آنها را متقاعد کند که پیام ها، مطالب، عکس ها، ویدیوها و سایر اطلاعات مرتبط با تولیدات و خدمات بیزینس ها را با دوستان و آشنایان و خانواده‌ی خود به اشتراک گذاشته و به همین ترتیب در بین افراد زیادی نام برند، تکرار شود. به عنوان مثال می توان به چالش سطل یخ برای جلب توجه و به دست آوردن مبالغی برای کمک به بیماری های خاص اشاره داشت که هر فرد، چندین فرد دیگر را به چالش معرفی کرده و آن ها هم هر کدام نفرات دیگری را به چالش دعوت می کردند. این کار، باعث شد در ظرف مدت کوتاهی، انبوهی از شرکت کنندگان در این چالش شرکت کرده و بدین ترتیب مبلغ مورد نظر به دست می آمد. هر بازاریابی در کنار ویژگی های مثبت و مزایای خود، ویژگی های منفی، نیز دارد که پس از بررسی و سبک و سنگین کردن کل این ویژگی ها، می توان تصمیم درستی برای استفاده از آن در بیزینس خود گرفت. بنابراین در ادامه به مزایا و معایب Viral Marketing می پردازیم.
مزایای بازاریابی ویروسی
1 ) کم هزینه
بازاریابی ویروسی از آن جا که عوامل اجرایی آن خود مخاطبان و کاربران اینترنت و شبکه های اجتماعی هستند، در مقایسه با بسیاری از بازاریابی ها کم هزینه تر بوده و می تواند برای بیزینس های تازه کار و کسب و کارهای نوپا گزینه‌ی مناسبی باشد. این کم هزینه بودن علاوه بر کسب درآمد بیشتر از این بازاریابی در صورت موفقیت، میزان ریسک و ضرر از نظر مالی را بسیار کاهش داده و در صورت شکست در ساختن یک جریان یا یک چالش موفق، حداقل در کوتاه مدت خسارات مالی هنگفت برای کسب و کارها بر جای نخواهد گذاشت. هزینه‌ی پایین این نوع بازاریابی، موجب شده که علاوه بر بیزینس های تازه کار، بسیاری از شرکت ها و سازمان ها هم در کنار سایر بازاریابی‌‌های خود از آن استفاده کرده و در کمپین های تبلیغاتی، مورد استفاده قرار گیرد.
2 ) سریع
یکی از بزرگترین امتیازات مثبت بازاریابی ویروسی نسبت به سایر بازاریابی ها، سرعت شگفت انگیز آن است که می تواند شما را در بحث تبلیغات و جذب مشتری از رقبا و کسب و کارهای مشابه جلوتر بیندازد. این سرعت بالا به لطف وجود اینترنت و شبکه های اجتماعی پدید آمده و موجب شده به سرعت بتوان یک جریان تجاری را راه انداخت و بدون نیاز به افراد زیاد و هماهنگی های گسترده که فرآیند بسیار زمان بری است، در سریعترین زمان ممکن به نتایج دلخواه دست یافت. همچنین این سرعت زیاد موجب شده که بسیاری از شرکتها و مجموعه های تجاری به این فکر بیفتند که به تعداد دفعات زیاد در مدت زمانی کوتاه از بازاریابی ویروسی استفاده کنند که به گواه تجربه و آمار، استفاده ی بیش از حد آن موجب خسته و کلافه شدن مخاطب شده و نه تنها نتیجه‌ی مطلوبی به دنبال ندارد بلکه اثر عکس خواهد داشت!
3 ) راحت
گذشته از بحث ارزان و سریع بودن Viral Marketing ، این شکل از بازاریابی در مقایسه با بسیاری از بازاریابی های دیگر، راحت تر بوده و به موارد و تجهیزات زیادی نیاز ندارد. به عنوان مثال در بازاریابی پادکست، بخش عظیمی از مشکلات را می توان در انتخاب تیم حرفه‌ای گویندگان و تیم فنی تجهیزات ضبط صدا دانست که بسیاری از افراد را از استفاده از آن منصرف خواهد کرد. اما در بازاریابی ویروسی می توان با ارسال پیامک و ایمیل هم نظر مخاطب را جلب کرد. در واقع مهم ترین مسئله را می توان به کار گیری خلاقیت و داشتن چشم انداز مشخص دانست که قرار است تعیین کند که چه نوع محتوایی و چه نوع کمپین، چالش و جریانی در چه زمانی باید شروع به کار کند تا توجه ها را به کسب و کار شما معطوف کند!
4 ) امکان ورود به بازارهای جدید
ممکن است پس از انجام بازاریابی ویروسی و پس از انتشار سریع و گسترده اطلاعات برند و تولیدات شما در بین افراد مناطق مختلف، کسب و کار شما به سهم بیشتری از بازار فعلی دست یابد و یا به بازارهایی جدید راه پیدا کند که علاوه بر افزایش فروش، در مسئله‌ی برندیگ به ایجاد مشتریان وفادار جدید و تثبیت برند شما در بازارهای نوین منجر شده که این امر در گسترش بیزینس و آینده‌ی کاری شما می تواند بسیار موثر باشد. شایان ذکر است که ورود به بازار جدید همیشه محقق نخواهد شد اما در صورت بازاریابی صحیح در زمان صحیح، شانس شما تا حد زیادی بالا خواهد رفت و البته که ورود به این بازار هم، نیازمند آمادگی کامل شما برای افزایش تولیدات و خدمات و عرضه‌ی مناسب آن ها نیز می باشد.
معایب بازاریابی ویروسی
1 ) کنترل پایین روی جریان این بازاریابی
اولین و بزرگ ترین مشکل Viral Marketing را می توان عدم کنترل بالا روی آن دانست. به سبب سرعت بسیار بالا در انتشار، اگر مشکلی در این بازاریابی رخ دهد امکان اصلاح آن بسیار دشوار خواهد بود. در واقع چون بخش عظیمی از این بازاریابی روی دوش مخاطبان است و آن ها هم تمایل بیشتری برای نشر و اشتراک گذاری اخبار منفی و حواشی بین دوستان و آشنایان خود دارند، کوچک ترین مشکلی به مسئله‌ای مهم بدل شده و ممکن است به اعتبار برند شما صدمه وارد کند. به عبارت دیگر می توان گفت که این شما هستید که بازاریابی ویروسی و جریان پیرامون آن را به راه می اندازید اما اگر مشکلی به وجود بیاید، دیگر شما تسلط چندانی روی آن نخواهید داشت و همین دلیل کافی است که بسیاری از افراد و صاحبان کسب و کار، قید تمام مزایای بازاریابی ویروسی را زده و به اصطلاح عطای آن را به لقایش ببخشند!
2 ) نیاز به شناخت و تعامل بالا با مخاطبان
همان گونه که بارها گفته شد، بخش عمده‌ی بازاریابی ویروسی را مخاطبان شما تشکیل خواهند داد و به همین خاطر شما باید شناخت دقیقی از مخاطبان هدف خود داشته باشید تا بتوانید الهام بخش آن ها بوده و روی آنان تاثیر بگذارید.
اگر شناخت کافی از مخاطبان ندارید باید وقت زیادی را صرف تحقیق کنید و پس از آن باید با آن ها به تعامل بالایی برسید تا در چرخه بازاریابی و اشتراک گذاری محتوا‌ها و جریان ها و چالش های شما شرکت کنند تا به نتیجه‌ی مد نظر خود برسید. به عبارت دیگر، مخاطبان باید شما را دوست داشته باشند تا در بازاریابی ویروسی موفق شوید و این یکی از مشکلات Viral Marketing است، چرا که مخاطبان همه را دوست ندارند، پس یا باید دوست داشتنی شوید و یا قید آن را بزنید!
سخن پایانی
بازاریابی ویروسی یا Viral Marketing نیز یکی از بهترین راه ها برای جلب نظر مخاطبان و افزایش فروش و آگاهی از نام برند هر بیزینسی است که به صورت ارزان، سریع و به سهولت می توان از آن استفاده کرد و حتی می توان، به بازارهای جدید وارد شد. اما مشکلات و سختی هایی، در سر راه این بازاریابی وجود دارد که ممکن است برخی را از انجام آن منصرف کند.
به هر حال این تصمیمی است که شما باید بگیرید، تعامل ویروس ها با کسب و کار شما!
